Skojarzenia #2 – wokół „In Ascension”
Zrobi się klimatycznie
Przesyłam Ci Skojarzenia #2 👋
To garść nawiązań do sci-fi, które polecam w danym miesiącu subskrybentom Good Sci-Fi Book Club.
We wrześniu polecam „In Ascension” – świetną powieść o mikrobiolożce Leigh. Jej badania nad algami morskimi pomagają jej wyruszyć w kosmiczną pogoń za inną cywilizacją, a przy okazji… zajrzeć głęboko w siebie.
Ale przygody Leigh to nie tylko powieść o Kontakcie. Ma sporo ciekawych wątków, od których można się odbić, szukając kolejnych dobrych sci-fi.
Sprawdźmy te wątki 🔍
Sprawdź nurt cli-fi
Nieoczywista opinia: science-fiction to literatura piękna, w której mówi o zmianach klimatu najwięcej spośród innych gatunków.
Dobrze to widać właśnie w „In Ascension”. Leigh co jakiś czas kieruje swoją uwagę na skutki zmian klimatu. Historia jej ojca to walka ze wzrostem poziomu wód (w niedalekiej przyszłości Holandii miasteczka bliskie morzu zamieniają się w bagna). Leigh w „In Ascension” co jakiś czas słyszy też o żółwiach, które przestały wracać do miejsca wylęgu. Albo o ptakach, których trasy lotów zostały nagle zaburzone.
Autor „In Ascension” (Martin MacInnes) sam podkreśla, że wątek zmian klimatu jest dla niego ważny. Mówił o tym w kilku wywiadach – jak choćby tym, który przeprowadzili z nim organizatorzy Nagrody Bookera („In Ascension” trafiło na longlistę w 2023). Przeczytaj wywiad z autorem [po angielsku, za darmo] 🔗
Cli-fi to cały nurt, a nie tylko wątek. Zmiany klimatu są ważne dla sci-fi – znajdziemy je i w „Diunie”, i w pixarowskim „Wall-E”. W ostatnich latach mówi się nawet o nurcie literatury climate fiction. Ale pisarze, którzy trafiają do szuflady cli-fi, mówią że nie chodzi po prostu o pisanie na temat zmian klimatu. Chodzi o to, by brać je za punkt wyjścia. Tak samo jak w zimnej wojnie wszyscy odnosili się do bomby nuklearnej i tak dalej, tak i my dziś odnosimy się do zmian klimatu. Zobacz więcej o historii cli-fi [po angielsku, za darmo] 🔗
Poznaj Mary Voytek z NASA
Natknąłem się na ten tekst „Magazynu Pismo” przypadkiem, niedługo po tym, jak przeczytałem „In Ascension”. I opadła mi szczęka, jak wiele wspólnego mają Leigh Hasenbosch i Mary Voytek.
Voytek to szefowa programu astrobiologii NASA. Mikrobiolożka. Ekspertka od wodnych drobnoustrojów i morskich alg. Bada życie pod wodą, zastanawiając się nad tym, jakie warunki są konieczne, by zaistniało także gdzieś daleko. Brzmi znajomo?
„Mary Voytek patrzy jednak nie tylko w górę. – Wciąż jeszcze tyle nie wiemy o życiu na naszej planecie, że część naszej pracy nie wiąże się z kosmosem, a z rozumieniem wnętrza Ziemi i głębin oceanów – mówi.
To zupełnie jak Leigh. Algi, nad którymi pracuje, okazują się w „In Ascension” kluczowe dla przeżycia astronautów podczas podróży w kosmos. Stworzenie specjalnego gatunku „kosmicznych” alg było jednak możliwe dzięki temu, że Leigh wiele lat badała te ziemskie.
Podsyłam Ci link do tego tekstu. Zwykle jest za paywallem, ale jako subskrybent „Pisma” mogę udostępnić Ci go za darmo – powinien być dostępny do 20 września. Czytaj tutaj 🔗
Posłuchaj kosmosu w „Kontakcie”
Rany, co to jest za film. Odświeżyłem go sobie ostatnio z żonką, która też go bardzo lubi, choć sci-fi to nie jej (nomen omen) bajka.
„Kontakt” to historia dr Ellie Arroway, która od dziecka nasłuchuje kosmos w poszukiwaniu innych cywilizacji. Podobnie jak w „In Ascension”, śledzimy bohaterkę w kluczowych momentach jej życia – od rodzinnej tragedii po walkę o bycie szanowaną naukowczynią i udział w kosmicznym projekcie.
Jednocześnie ten film jest o czymś jeszcze: o napięciu na linii nauka–religia, o pozycji kobiet w nauce, o naszych wyobrażeniach na temat Kontaktu, o udziale prywatnych firm w zdobywaniu kosmosu…
Jeśli obejrzysz „Kontakt” w okolicach czytania „In Ascension”, na pewno nie raz zdziwisz się, dostrzegając podobieństwa. Moim ulubionym jest o wątek zaufania do subiektywnych relacji, których nie sposób zweryfikować – też obecny u MacInnesa 🤨
Obejrzysz „Kontakt” za 9,99 zł na AppleTV 🔗, Amazon Prime Video 🔗 oraz na YouTube’ie 🔗
FYI powyższe linki nie są afiliacyjne. Oznacza to, że na nich nie zarabiam. Chcę po prostu polecać Ci dobre rzeczy.
To już wszystko!
Będziesz sprawdzać któreś ze Skojarzeń wokół „In Ascension”? A może książka o Leigh skojarzyła Ci się z czymś jeszcze? Daj znać 💬
Z pozdrowieniami (nie z Rotterdamu, a z Warszawy)